Burn-out coaching in het onderwijs: waarom deze basisschool op tijd ingreep

Ze was jong, leergierig en vol idealen. Een stagiaire met potentie, die drie dagen per week werkte op een basisschool in de regio Zaltbommel. Toch voelde schoolleider Wim van der Toorn al snel dat er meer speelde dan gezonde spanning of beginnende werkervaring. Hij besloot niet af te wachten en schakelde hulp in. 

Voor veel schoolleiders is dat een lastig moment: je ziet dat iemand worstelt, maar wanneer grijp je in? 

ADXpert begeleidt jaarlijks tientallen professionals in het onderwijs bij stress en burn-out. Als stress- en burn-out coach bij ADXpert ontmoet ik regelmatig onderwijsprofessionals die zich blijven inzetten, maar zichzelf daarin kwijtraken.  

Voor ADXpert sprak ik met Wim van der Toorn over zijn keuze voor burn-out coaching en wat het zijn school heeft opgeleverd. 

In dit artikel neem ik je mee in 

• Hoe Wim besloot om op tijd in te grijpen; 
• Wat dat voor deze stagiair betekende; 
• Wat het zijn hele team heeft opgeleverd. 

Zodat jij als schoolleider beter begrijpt wat stress en burn-out coaching kan opleveren, voor je medewerker en voor je team. 

Wil je Wim zelf horen vertellen over zijn keuzes, twijfels en de impact van tijdige burn-out coaching op zijn team? 
Bekijk hier de korte video van het interview: 

Wil je Wim zelf horen vertellen over zijn keuzes, twijfels en de impact van tijdige burn-out coaching op zijn team? 

Vroege stresssignalen herkennen bij onderwijspersoneel  

Hieronder zie je een overzicht van signalen die kunnen duiden op stress bij medewerkers, en welke resultaten coachingstrajecten bij ADXpert kunnen opleveren: 

In de inleiding heb je kunnen lezen hoe een stagiaire op een basisschool in de regio Zaltbommel vastliep. Wat daar gebeurde, is een herkenbaar voorbeeld van hoe mentale overbelasting zich langzaam kan opbouwen. De werkdruk raakte haar meer dan ze zelf doorhad.  

Voor schoolleiders is het belangrijk om op zulke signalen te letten. Hier lees je wat stress is en hoe je een burn-out herkent. Medewerkers die zich terugtrekken, minder zichtbaar zijn in het team of overmatig compenseren door extra hard te werken, geven vaak onbewust aan dat het niet goed gaat. Als je als leidinggevende weet waar je op moet letten, kun je eerder handelen. 

Door gedragspatronen te herkennen voordat iemand uitvalt, kun je als schoolleider echt het verschil maken. Deze praktische tips van Arboportaal over het herkennen en voorkomen van werkstress kunnen je daarbij helpen. 

Van stagiair tot zelfstandig professional: het effect van tijdige coaching 

Wim besloot niet af te wachten. Via VGS, de besturenorganisatie waar de school bij aangesloten is, kwam hij terecht bij GS-vitaal. Zij wezen hem op ADXpert, een organisatie waarmee ze bij GS-vitaal goede ervaringen hadden. Wim kende ADXpert nog niet, maar besloot op basis van dat advies toch een traject te starten. “Als ze goed zijn en collega’s er echt mee geholpen zijn, dan doen we dat.” 

Het coachingstraject pakte goed uit. Zeker in het onderwijs, waar persoonlijke ontwikkeling en mentale draagkracht nauw samenhangen, bleek het waardevol om tijdig ondersteuning te bieden. De stagiair vond haar zelfvertrouwen terug en ontwikkelde zich tot een volwaardig teamlid. Inmiddels heeft ze zelfs een internationale stage afgerond. “Ze is gewoon hartstikke gegroeid,” zegt Wim. “En als ik zie hoe ze nu staat, dan denk ik: wow, dat is mooi!” 

Hoe burn-outcoaching bij ADXpert werkt en wat het de schoolleider opleverde 

Wat Wim aanspreekt in de werkwijze van ADXpert is de duidelijke structuur. Elk traject start met een intakegesprek en twee vervolgsessies. Op basis daarvan wordt bepaald of coaching de juiste route is. De medewerker houdt altijd regie, en privacy staat centraal. De directeur wordt alleen betrokken als dat nodig en wenselijk is. Deze aanpak sluit aan bij wat Wim belangrijk vindt: vertrouwen geven én duidelijke stappen zetten. 

Bij ADXpert bestaat een gemiddeld traject uit zes tot acht gesprekken. Soms zijn een paar sessies voldoende, afhankelijk van de situatie. De coaching is altijd maatwerk, afgestemd op de persoon én de context waarin die werkt. Wim merkt dat deze aanpak werkt. “De collega’s die ik heb laten begeleiden kwamen stuk voor stuk sterker terug. Niet alleen als professional, maar ook als mens.” 

In de praktijk zagen sommige medewerkers er tegenop om met een externe coach te praten. Toch veranderde dat vaak na één of twee gesprekken. Ze kwamen tot inzichten die zonder begeleiding waarschijnlijk uit beeld waren gebleven. Hier zie je hoe zo’n coachingstraject er in de praktijk uitziet. Een uitspraak van een collega bleef hangen in het team: "Dankzij mijn grenzen, heb ik ruimte." Dat ene zinnetje werd bijna een motto binnen de school. 

Ook Wim zelf werd zich bewuster van zijn grenzen, mede door zijn eigen ervaring met long covid. Hij leerde dat goed zorgen voor je team begint bij goed zorgen voor jezelf. 

Wanneer je als leidinggevende bewust kiest voor deze vorm van begeleiding, versterk je niet alleen je team, maar ook je eigen leiderschap. 

Waarom op tijd kiezen voor burn-out coaching loont 

Volgens Wim is de grootste fout die schoolleiders maken: te lang wachten. Hij hoort het regelmatig van collega-schoolleiders: "Dan hoor je ‘ah joh, gewoon even doorzetten’ of ‘het gaat vanzelf wel weer over’." Zelf dacht hij er vroeger ook zo over. “Ik was misschien wel wat harder. Dan dacht ik: moe? Nou, op tijd naar bed en door. Maar inmiddels kijk ik daar anders naar.” 

De drempel om externe hulp in te schakelen voelt soms hoog. Je wilt geen drama maken van iets dat misschien vanzelf overgaat. Maar in de praktijk verdwijnen stressklachten zelden vanzelf. Uit dit onderzoek van TNO blijkt bijvoorbeeld dat medewerkers in het onderwijs bovengemiddeld veel stress ervaren. 

Wim benadrukt dat geld geen excuus hoeft te zijn. In het onderwijs is er vaak meer mogelijk dan gedacht. Een coachingstraject hoeft niet lang of uitgebreid te zijn om iets los te maken. Soms zijn een paar gesprekken al genoeg om weer grip te krijgen. 

Als schoolleider laat je met een bewuste keuze voor begeleiding zien dat je echt oog hebt voor je team. En dat begint vaak gewoon met een gesprek. 

Goed zorgen voor je team begint bij durven kiezen 

Schoolleider Wim van der Toorn liet zien wat er mogelijk is als je het welzijn van je team serieus neemt. Zijn keuze om op tijd in te grijpen leverde niet alleen herstel op voor individuele medewerkers, maar zorgde ook voor meer rust, openheid en eigenaarschap in het hele team. 

Veel schoolleiders twijfelen wanneer ze moeten handelen. 

ADXpert ondersteunt onderwijsprofessionals én schoolleiders bij het herkennen, begrenzen en herstellen van werkstress. De aanpak is gestructureerd, persoonlijk en volledig afgestemd op de dynamiek van het onderwijs. Daardoor weten steeds meer scholen ADXpert te vinden wanneer ze helderheid willen over wat een medewerker nu nodig heeft. 

Wil je als schoolleider weten wat een eerste passende stap kan zijn? Plan hier meteen een vrijblijvend gesprek (selecteer ‘Stress- en burn-out coaching') met ADXpert.  
Zo ontdek je snel waar je medewerker staat, welke begeleiding passend is en hoe je langdurige uitval voorkomt.