“Dit gevoel wil ik vasthouden.” Dat hoor ik vaak van medewerkers die terugkomen van vakantie. Ze voelen zich eindelijk weer opgeladen, slapen beter, hebben een rustiger hoofd. Het contrast met hun normale werkweken is dan ineens glashelder: de dagelijkse werkdruk laat niet genoeg ruimte om écht op adem te komen.
Toch wachten veel organisaties tot het bijna misgaat. Herstel wordt gezien als iets wat vanzelf wel gebeurt in het weekend of tijdens vakanties. Maar als herstel uitblijft tijdens het werk, bouwt spanning zich langzaam maar zeker op – met burn-out en andere gezondheidsproblemen als gevolg.
Als coach bij arbodienst ADXpert begeleid ik werknemers met stressklachten. In de coachgesprekken maken we concreet hoe de werknemer zowel lichamelijk als cognitief beter kan uitrusten, zodat hij zich weer vitaal voelt, veerkracht heeft en de dag met plezier begint. Hersteltijd wordt onderschat. Niet alleen door medewerkers, maar ook door werkgevers. Terwijl juist zij het verschil kunnen maken door herstel actief onderdeel te maken van de werkcultuur.
In dit artikel neem ik je mee in wat herstel écht betekent. Aan het eind weet je
- Waarom vakantie alleen niet genoeg is.
- Waarom juist de mensen die het het hardst nodig hebben vaak niet toekomen aan herstel.
- Wat jij als werkgever kunt doen om herstel wél mogelijk te maken.
Voor we ingaan op de vraag waarom dagelijks herstel belangrijker is dan vakanties, zoomen we eerst kort in op wat herstel op het werk precies is.
Wat is herstel op het werk precies?
Herstel op het werk gaat over meer dan alleen even pauze nemen. Het betekent dat mensen fysiek, mentaal en emotioneel kunnen opladen. Denk aan: fris wakker worden, helder nadenken, veerkrachtig reageren op tegenslag en plezier hebben in je werk.
Een gezonde werkdag bevat ruimte voor zowel inspanning als ontspanning. Wie die balans kwijt is, raakt uitgeput. Herstelmomenten tijdens het werk – hoe klein ook – helpen om stress te verwerken en te voorkomen dat spanning zich opstapelt.
Meer hierover lees je in de Leidraad Hersteltijd op het werk (ISMA-NL, 2021), waarin helder wordt uitgelegd waarom herstelmomenten cruciaal zijn voor gezondheid en inzetbaarheid.
Toch zien veel werkgevers herstel nog als iets voor in het weekend of tijdens vakanties. Maar juist dát is niet genoeg.
Waarom dagelijks herstel belangrijker is dan vakanties
Veel organisaties beschouwen vakantie als hét moment voor herstel. Maar als medewerkers maandenlang roofbouw plegen en pas in de zomer écht rust nemen, is dat te laat. Herstel dat beperkt blijft tot vrije tijd is niet duurzaam.
Wie structureel geen ruimte krijgt om op te laden tijdens de werkdag, bouwt spanning op. Medewerkers komen onvoldoende opgeladen of hersteld terug van vakantie, raken snel opnieuw overbelast en vallen vaker uit. Herstel op het werk is dus geen ‘extraatje’, maar essentieel om gezond en productief te blijven.
Juist daarom is het belangrijk om ook naar de minder zichtbare obstakels te kijken die dagelijks herstel in de weg staan.
De herstelparadox: waarom juist gestreste medewerkers niet uitrusten
Veel werkgevers denken dat medewerkers vanzelf pauzes nemen als de druk hoog wordt. Maar het tegenovergestelde is waar. Juist de werknemer die onder spanning staat, vindt het moeilijk om los te laten. Juist wanneer je rust het hardst nodig hebt, voelt het alsof je daar geen tijd voor hebt. Dat noemen we de herstelparadox.
Hoe meer stress iemand ervaart, hoe lastiger het wordt om afstand te nemen van het werk, te ontspannen of überhaupt stil te staan bij de eigen herstelbehoefte. In plaats daarvan draaien mensen door. Tot het echt niet meer gaat. Als werkgever is het belangrijk om dit patroon te herkennen en te doorbreken.
Daarvoor is het nodig om eerst inzicht te krijgen in patronen en signalen die nu nog onopgemerkt blijven.
Wat werkgevers vaak over het hoofd zien bij herstel op het werk
In veel organisaties ligt de verantwoordelijkheid voor herstel volledig bij de werknemer. “Je hebt toch pauze?” of “Je kunt toch op vakantie?” is vaak de gedachte. Maar daarmee wordt herstel gereduceerd tot iets wat buiten werktijd moet gebeuren.
Wat werkgevers vaak over het hoofd zien:
- Micro-herstel wordt vergeten: minipauzes, schermtijd onderbreken of bewust de werkdag afsluiten krijgen nauwelijks aandacht.
- Thuiswerken maakt herstel diffuser: de grens tussen werk en privé vervaagt, waardoor echt loslaten moeilijker wordt.
- De werkcultuur belemmert herstelgedrag: pauzes worden gezien als lui, ‘altijd bereikbaar zijn’ is vaak de norm.
- Herstel is maatwerk: wat voor de een werkt, helpt de ander niet. Toch is daar in beleid en begeleiding weinig ruimte voor.
Het goede nieuws? Als werkgever kun je wél het verschil maken. Het begint met het normaliseren van herstel op het werk.
Wil je meer lezen over wat stress is en hoe je een (dreigende) burn-out herkent? Lees dat in dit artikel.
Wat je als werkgever wél kunt doen voor herstel op het werk
Herstel stimuleren begint bij leiderschap. Maak het bespreekbaar en geef het goede voorbeeld. Dat betekent: niet wachten tot het misgaat, maar herstel actief onderdeel maken van je beleid en werkcultuur.
Hieronder zie je hoe je dat concreet kunt aanpakken:
- Stimuleer micro-herstelmomenten
Bouw korte pauzes in tussen werkzaamheden of overleggen. Een paar minuten afschakelen is vaak al genoeg om spanning te verlagen. - Help bij het structureren van thuiswerken
Bied houvast via gezamenlijke startmomenten, afgebakende werktijden en vaste pauzeafspraken. Zo voorkom je dat medewerkers eindeloos doorgaan. - Train leidinggevenden
Zorg dat zij stresssignalen leren herkennen en herstelgedrag bespreekbaar maken in 1-op-1-gesprekken. Daarmee geef je herstel een plek in het dagelijks leiderschap. - Zorg voor maatwerk in herstelstrategieën
Laat medewerkers ontdekken wat voor hen werkt om op te laden: wandelen, creatief bezig zijn, een stilteplek. Geef ruimte om die keuzes te maken. - Bespreek herstel in voortgangsgesprekken
Maak herstel net zo bespreekbaar als werkdoelen en prestaties. Vraag medewerkers wat zij nodig hebben om op te laden. - Stimuleer gezamenlijke herstelafspraken binnen teams
Denk aan korte pauzes na intensief werk, een energizer tijdens overleg of wandelmomenten na de lunch. - Betrek externe ondersteuning waar nodig
Coaching of begeleiding kan helpen om herstelpatronen zichtbaar te maken, zeker als interne blinde vlekken belemmerend zijn.
Zo laat je als werkgever zien dat je herstel niet alleen belangrijk vindt, maar ook mogelijk maakt. En dat is een krachtig signaal binnen elk team.
Dagelijks herstel is een keuze – ook voor werkgevers
Herstellen is geen luxe of beloning na drukke weken. Het is een basisvoorwaarde voor gezond, productief en betrokken werk. Wie alleen inzet op vakanties en vrije dagen, loopt het risico dat medewerkers structureel overbelast raken. De oplossing ligt in het dagelijks werk, in kleine momenten van herstel, ingebed in de werkcultuur.
In dit artikel heb je gelezen wat herstel werkelijk inhoudt en waarom het vaak zo lastig is om het ook écht te laten gebeuren. We zagen hoe de herstelparadox werkt, welke blinde vlekken veel werkgevers hebben, en welke stappen je kunt zetten om herstelgedrag te normaliseren binnen je organisatie.
Bij ADXpert helpen we organisaties om stress te herkennen voordat het leidt tot verzuim, en herstelgedrag een structurele plek te geven op de werkvloer. Door praktische begeleiding en coaching dragen we bij aan duurzame inzetbaarheid en meer werkplezier.
Wil je weten hoe je als werkgever herstel onderdeel kunt maken van je dagelijkse praktijk? Plan hier een vrijblijvend adviesgesprek en selecteer ‘stress- en burn-out coaching'.
We kijken met je mee naar mogelijkheden om jouw werknemers te ondersteunen in dagelijks herstel en we spiegelen blinde vlekken. Zo voorkom je dat jouw werknemers uitgeput raken of uitvallen.
Topics:
