Arbeidsinspectie controle: wat gebeurt erbij een bezoek? Een casus

Een bezoek van de Arbeidsinspectie is nooit vrijblijvend. In dit artikel lees je wat er gebeurt bij een controle, welke fouten vaak worden gemaakt en hoe je boetes voorkomt met een goede RI&E en een actueel PSA-beleid. 

Je bent met passie je bedrijf gestart. Geen HR-afdeling, geen juridisch team - gewoon doen waar je goed in bent. Maar dan ligt er ineens een brief voor een controle van de Arbeidsinspectie op je bureau, onderdeel van de handhaving van de Arbowetgeving. 

De stress slaat toe. Hebben we alles op orde? En zo niet, wat zijn dan de gevolgen? Zeker voor mkb’ers, teamleiders en ondernemers zonder HR-afdeling zijn dit logische zorgen. 

Voor veel mkb’ers voelt het alsof ze in een fuik terechtkomen. Zeker als ze nog nooit serieus naar hun Risico-Inventarisatie en -Evaluatie of Psychosociale Arbeidsbelasting-beleid hebben gekeken. Hieronder lees je wat beide termen betekenen. 

Wat betekent RI&E? 
Een Risico-Inventarisatie en –Evaluatie (RI&E) is een verplicht onderzoek naar de risico’s binnen je organisatie op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn. Je brengt in kaart wat er mis kan gaan en maakt vervolgens een Plan van Aanpak om die risico’s te beperken. 

Wat betekent PSA?  
PSA staat voor psychosociale arbeidsbelasting en gaat over werkdruk en ongewenst gedrag zoals pesten, agressie, intimidatie en discriminatie. Werkgevers zijn wettelijk verplicht om deze risico’s te voorkomen en aan te pakken via beleid, training en een veilige meldstructuur. 

Als arbeids- & organisatiedeskundige zie ik van dichtbij hoe hard zo’n inspectie binnenkomt. Een goed voorbereide organisatie voorkomt sancties én zorgt voor een gezonde en veilige werkplek. 

In dit artikel neem ik je mee in een echte casus: de inspectie bij No Nonsens Beveiliging. Je leest stap voor stap wat er gebeurde, wat er misging en wat jij daarvan kunt leren.  

Aan het eind van dit artikel weet je precies wat de Arbeidsinspectie van je verwacht en wat je vandaag al kunt doen om ellende te voorkomen. Zo ben jij voorbereid als de Arbeidsinspectie bij jou aanklopt. 

Als de Arbeidsinspectie langskomt: waar kan het misgaan 

De dag begon zoals elke andere. Tot er een brief op de mat viel bij No Nonsens Beveiliging: de Arbeidsinspectie zou langskomen. Geen vrijblijvend gesprek, maar een aangekondigde controle. De spanning was voelbaar toen de inspecteurs arriveerden. Binnen no time vroegen ze naar documenten zoals de risico-inventarisatie en het Plan van Aanpak. 

Wat volgde, was ongemakkelijk. De RI&E bleek verouderd en het Plan van Aanpak was incompleet. In dit artikel lees je wat er precies in een RI&E moet staan en hoe de toetsing werkt. Ook belangrijke stukken zoals het personeelshandboek ontbraken of waren niet actueel. Binnen een uur werd duidelijk: hier is het nodige mis. De toon was gezet. 

Arbeidsinspectie: dit zijn de meest voorkomende tekortkomingen 

De inspecteurs gingen gestructureerd te werk. Elk aspect van het arbobeleid werd tegen het licht gehouden. De belangrijkste bevindingen in deze casus: 

De conclusie: er ontbraken structurele basisvoorwaarden om veilig en gezond te werken, waaronder een actueel veiligheidsbeleid en inzicht in arborisico’s. 

Geen PSA-beleid, geen grip: zo kijkt de Arbeidsinspectie naar psychosociale belasting 

Een van de grootste pijnpunten zat in het PSA-beleid. Er werd nauwelijks met medewerkers gesproken over werkdruk of ongewenst gedrag. Trainingen ontbraken. Vertrouwenspersonen waren er wel, maar zonder juiste scholing. En verplichte PSA-metingen, zoals via de Arbometer, waren nooit uitgevoerd. 

In sectoren met veel werkstress of kans op ongewenst gedrag is een actueel PSA-beleid cruciaal. De Delphistudie brengt in kaart welke factoren het risico op iagressie, intimidatie, pesten en discriminatie vergroten. 

“De Arbeidsinspectie kijkt niet alleen of beleid op papier staat, maar ook of het leeft binnen de organisatie.” 

Wil je meer inzicht in hoe je psychosociale belasting structureel kunt aanpakken? Hier lees je meer over de risico’s van PSA en de inzet van een PMO. 

Arbeidsinspectie handhaaft hard: dit zijn de gevolgen van tekortkomingen 

De reactie van de Arbeidsinspectie was duidelijk. Geen coulance, maar een eis tot herstel met harde deadlines. In dit geval kreeg het bedrijf slechts enkele maanden om orde op zaken te stellen. Eisen waren onder andere: 

• Aanstelling van een preventiemedewerker 
• Nieuwe, getoetste RI&E met actueel Plan van Aanpak 
• Implementatie van PSA-beleid en meldstructuren 
• Training voor medewerkers en leidinggevenden 

Wanneer ze dat niet (op tijd) zouden doen, zouden boetes, bestuursdwang of een proces-verbaal volgen. Naast reputatieschade of extra verzuimkosten. 

Inspectie voorkomen: wat No Nonsens Beveiliging anders had moeten doen

De inspectie had voorkomen kunnen worden — of op zijn minst minder ingrijpend kunnen uitpakken. De Arbeidsinspectie kijkt naar beleid, maar vooral naar structuur en uitvoering. Wat had No Nonsens Beveiliging anders moeten doen?  

Door deze stappen te volgen, laat je als werkgever zien dat je verantwoordelijkheid neemt. Niet alleen richting de Arbeidsinspectie, maar ook naar je eigen medewerkers toe. 

Dan was veel ellende voorkomen. 

Voorkom boetes bij een inspectie: wat jij nú kunt doen als werkgever 

Wachten op een inspectie is geen strategie. Juist preventief handelen maakt het verschil. Wil je weten waar jouw organisatie staat? Start dan hier: 

• Gebruik de Zelfinspectietool Werkdruk – snel inzicht in knelpunten 
  Dat kan op deze website van de Arbeidsinspectie.  
• Update je RI&E als deze ouder is dan 3 jaar 
• Voer een PSA-meting uit (bijv. met Arbometer. Vraag hier een Arbometer-demo aan) 
• Stel een preventiemedewerker aan met mandaat 
• Zorg voor schriftelijk beleid en borging in je organisatie 

Klein of groot: elke organisatie heeft de plicht én de kans om dit goed te regelen. En als je dit niet alleen wilt doen, is er altijd deskundige hulp beschikbaar. 

Wacht niet tot het te laat is: kom nu in actie 

De casus van No Nonsens Beveiliging laat zien dat een controle geen formaliteit is.  Als de basis niet op orde is, zijn de gevolgen hard. 

“Een inspectie van de Arbeidsinspectie is geen formaliteit, maar heeft harde gevolgen als de basis niet op orde is.” 

Het ontbreken van een actuele RI&E, een preventiemedewerker en een PSA-beleid leidde direct tot herstelmaatregelen en dreiging van boetes. Dit is precies het risico dat veel mkb-bedrijven lopen. 

Als arbeids- & organisatiedeskundige help ik ondernemers dagelijks om grip te krijgen op Arboverplichtingen en psychosociale arbeidsbelasting. Met een goed voorbereide organisatie voorkom je niet alleen sancties, maar zorg je ook voor een gezonde en veilige werkplek. 

Wil je weten waar jouw organisatie staat? Gebruik de checklist in dit artikel. Liever persoonlijk advies? Plan direct een kort kennismakingsgesprek. Dan weet je binnen 30 minuten waar jouw organisatie staat.